لک روی گونه از آن مشکلات پوستی است که هم روی زیبایی چهره اثر مستقیم می‌گذارد و هم روی اعتماد به‌نفس. خیلی از مراجعان کلینیک مهرافروز می‌گویند: «پوستم خوب است، فقط این لک‌های روی گونه اذیتم می‌کند.» برای این که درمان لک گونه واقعا مؤثر باشد، باید هم علت لک مشخص شود، هم روش درمان خانگی و کلینیکی درست انتخاب شود و هم اگر نیاز بود، در کنار آن لیفت گونه و جوان‌سازی هم انجام شود تا چهره در مجموع جوان‌تر و شاداب‌تر دیده شود.
در این مقاله به زبان ساده ولی با نگاه تخصصی، از صفر تا ۱۰۰ درمان لک روی گونه و لیفت گونه را مرور می‌کنیم.
لک روی گونه دقیقاً چیست و چه انواعی دارد؟
لکی که روی گونه ظاهر می‌شود، معمولاً به دلیل افزایش رنگدانه ملانین در یک ناحیه مشخص است. این لک‌ها می‌توانند قهوه‌ای روشن، قهوه‌ای تیره، حتی متمایل به خاکستری باشند و گاهی به صورت قرینه روی دو گونه دیده می‌شوند. این لک‌ها فقط مشکل ظاهری نیستند؛ بلکه ممکن است پشت آن، عوامل هورمونی، ژنتیکی یا آسیب پوستی وجود داشته باشد.
در کلینیک مهرافروز اولین قدم در درمان، «تشخیص نوع لک» است. چون درمان ملاسما با لک آفتابی یا لک بعد از جوش کاملاً فرق دارد. بنابراین بدون تشخیص، هر نوع استفاده خودسرانه از کرم یا لیزر می‌تواند حتی لک را بدتر کند.
انواع شایع لک روی گونه
در جدول زیر، رایج‌ترین انواع لک روی گونه را می‌بینید:
| نوع لک روی گونه | ظاهر کلی | علت‌های احتمالی | سن شایع | نکته مهم در درمان |
|---|---|---|---|---|
| ملاسما (لک بارداری) | لکه‌های قهوه‌ای متمایل به خاکستری، اغلب دوطرفه | هورمون‌ها، آفتاب، ژنتیک | بیشتر خانم‌ها ۲۰ تا ۵۰ سال | درمان طولانی‌مدت، حساسیت شدید به آفتاب |
| لک آفتابی (لنتیگو) | لک‌های واضح، قهوه‌ای روی نواحی در معرض آفتاب | نور خورشید و افزایش سن | معمولاً بالای ۳۰ سال | پاسخ خوب به لیزر و پیلینگ در کنار ضدآفتاب |
| لک بعد از جوش یا زخم | تیرگی روی جای جوش، خراش، سوختگی یا لیزر | التهاب، دستکاری جوش، سوختگی | همه سنین | نسبت به ملاسما قابل‌درمان‌تر است |
| کک‌ومک | نقاط ریز قهوه‌ای متعدد | ژنتیک و آفتاب | از کودکی و نوجوانی | با ضدآفتاب کنترل می‌شود، در صورت نیاز لیزر کمک می‌کند |
تشخیص تفاوت این لک‌ها برای بیمار ممکن است سخت باشد، اما متخصص پوست با معاینه حضوری و در صورت نیاز استفاده از چراغ‌های مخصوص، می‌تواند نوع لک را مشخص کند و براساس آن برنامه درمانی مناسب بنویسد.
علت لک روی گونه چیست و چرا این ناحیه بیشتر لک می‌آورد؟
گونه‌ها برجسته‌ترین بخش صورت هستند و بیشتر از سایر قسمت‌ها در معرض نور مستقیم خورشید قرار می‌گیرند. نور خورشید (به‌خصوص اشعه UV) تولید ملانین را در سلول‌های پوستی تحریک می‌کند و همین موضوع باعث ایجاد لک و تیرگی در این ناحیه می‌شود. علاوه بر آن، نور آبی و نور وسایل الکترونیکی هم می‌تواند در طولانی‌مدت در ایجاد یا تشدید لک نقش داشته باشد.
از طرفی، تغییرات هورمونی هم پوست را حساس‌تر می‌کند. برای همین است که در دوران بارداری، بعد از شروع برخی داروهای هورمونی یا در بیماری‌های خاص غدد، لک روی گونه بیشتر دیده می‌شود. بعضی افراد هم ژنتیکی پوست‌شان استعداد بیشتری برای لک دارد.
مهم‌ترین عوامل ایجاد لک روی گونه
• قرار گرفتن مکرر و طولانی‌مدت در معرض نور خورشید بدون استفاده صحیح از ضدآفتاب
• استفاده از سولاریوم
• تغییرات هورمونی (بارداری، قرص‌های جلوگیری، مشکلات تخمدان یا تیروئید)
• ژنتیک و نوع پوست (پوست‌های تیره‌تر و سبزه مستعدتر هستند)
• التهاب و آسیب پوستی (جوش، سوختگی، لیزر نامناسب، خراش)
• مصرف برخی داروها که پوست را به نور حساس‌تر می‌کنند
• افزایش سن و نازک‌شدن تدریجی پوست
شناخت این عوامل کمک می‌کند درمان فقط روی «پاک کردن لک» متمرکز نباشد، بلکه روی «پیشگیری از بازگشت» هم برنامه‌ریزی شود.
آیا لیفت گونه می‌تواند لک را از بین ببرد؟
یکی از سوال‌های پرتکرار این است: «اگر لیفت گونه انجام بدهم، لک‌ها هم از بین می‌روند؟»
پاسخ کوتاه این است: لیفت گونه، رنگدانه را از بین نمی‌برد؛ اما می‌تواند ظاهر کلی صورت را آن‌قدر جوان و شاداب کند که لک‌ها کمتر به چشم بیایند.
در واقع درمان لک روی گونه و لیفت گونه دو هدف متفاوت دارند:
• درمان لک، روی رنگ و شفافیت پوست کار می‌کند.
• لیفت گونه، روی فرم، افتادگی و حجم صورت تمرکز دارد.
در کلینیک مهرافروز معمولاً برای کسانی که هم لک دارند و هم از افتادگی گونه و خستگی صورت ناراحت‌اند، یک برنامه ترکیبی طراحی می‌شود: اول کنترل و بهبود لک، سپس در صورت نیاز لیفت گونه برای جوان‌سازی کلی.
تفاوت درمان لک و لیفت گونه به زبان ساده
| مورد مقایسه | درمان لک روی گونه | لیفت گونه |
|---|---|---|
| هدف اصلی | روشن شدن و یکنواخت شدن رنگ پوست | بالا کشیدن گونه و اصلاح فرم صورت |
| ابزارها | کرم‌های ضدلک، سرم‌ها، پیلینگ، لیزر، میکرونیدلینگ | فیلر (ژل)، نخ لیفت، هایفو، گاهی جراحی |
| محل اثر | بیشتر در لایه‌های سطحی و میانی پوست | بیشتر روی بافت‌های عمقی، چربی و لیگامان‌ها |
| تأثیر روی لک | مستقیم | غیرمستقیم، با ایجاد سایه‌روشن بهتر و فرم جوان‌تر |
پس اگر مشکل اصلی شما لک است، اولویت با درمان ضدلک است. لیفت گونه بیشتر در مرحله تکمیل جوان‌سازی و زیباسازی کلی صورت مطرح می‌شود.
بهترین روش درمان لک روی گونه چیست؟
هیچ «یک روش معجزه‌آسا» برای تمام انواع لک وجود ندارد. بهترین درمان معمولاً ترکیبی از این سه بخش است:
- محافظت جدی در برابر آفتاب
- درمان‌های موضعی (کرم‌ها و سرم‌های ضدلک)
- درمان‌های کلینیکی (پیلینگ، میکرونیدلینگ، لیزر و…)
پزشک در کلینیک مهرافروز بر اساس نوع لک، شدت آن، رنگ پوست، سن، وضعیت هورمونی و سبک زندگی، ترکیبی از این روش‌ها را برای شما انتخاب می‌کند.
درمان‌های خانگی و روتین مراقبت برای کاهش لک گونه
شاید به نظر بیاید «کرم و روتین خانگی» در برابر لیزر و نخ و فیلر چیز زیادی نیست؛ اما حقیقت این است که پایه اصلی درمان لک همین مراقبت روزمره است. بدون این قدم، حتی بهترین درمان‌های کلینیکی هم نتیجه ماندگار نمی‌دهند.
در کلینیک مهرافروز معمولاً قبل از شروع پیلینگ و لیزر، روتین پوست بیمار اصلاح می‌شود تا:
• پوست کمتر تحریک شود
• نتیجه درمان‌های کلینیکی بهتر و یکنواخت‌تر باشد
• احتمال بازگشت لک کاهش پیدا کند
اصول روتین خانگی برای درمان و کنترل لک گونه
• استفاده از ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ و طیف وسیع، هر روز حتی در خانه
• تمدید ضدآفتاب هر ۲ تا ۳ ساعت در طول روز
• استفاده از کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی در فضای باز
• شست‌وشوی صورت با شوینده ملایم (نه صابون‌های قوی و خشک‌کننده)
• استفاده از مرطوب‌کننده مناسب نوع پوست
• استفاده از سرم‌ها و کرم‌های حاوی ویتامین C، نیاسینامید یا ترکیبات روشن‌کننده ملایم طبق تجویز پزشک
• پرهیز از لایه‌بردارهای قوی خانگی، ماسک‌های ناشناس و ماساژهای خشن روی لک‌ها
درمان دارویی و تخصصی لک روی گونه (کرم‌ها و سرم‌ها)
درمان دارویی لک معمولاً شامل ترکیباتی است که تولید ملانین را کاهش می‌دهند یا نوسازی پوست را افزایش می‌دهند. این محصولات باید تحت نظر پزشک استفاده شوند، چون مصرف بی‌رویه یا طولانی‌مدت بعضی از آن‌ها می‌تواند به پوست آسیب بزند یا لک را پررنگ‌تر کند.
جدول مقایسه مهم‌ترین مواد مؤثره در کرم‌های ضدلک
| ماده مؤثره | مکانیسم عمل | کاربرد در لک گونه | نکات مهم |
|---|---|---|---|
| هیدروکینون | کاهش فعالیت آنزیم تولید ملانین | خط اول درمان بسیاری از ملاسماها | مصرف محدود در زمان و حتماً زیر نظر پزشک |
| ترتینوئین (ویتامین A موضعی) | افزایش نوسازی سلولی و کمک به نفوذ بهتر داروها | اغلب همراه سایر ضدلک‌ها | ممکن است باعث خشکی و قرمزی شود، نیاز به ضدآفتاب قوی |
| آزلائیک اسید | ضدالتهاب و کاهنده تولید ملانین | مناسب لک‌های التهابی و ملاسما | گزینه مناسب برای پوست‌های حساس‌تر |
| ویتامین C | آنتی‌اکسیدان قوی و روشن‌کننده | کمک به کاهش کدورت و لک‌های سطحی | بهتر است تدریجی وارد روتین شود |
| کوجیک اسید، آربوتین، نیاسینامید | مهار نسبی تولید ملانین | لک‌های خفیف تا متوسط | قابل‌استفاده در دوره‌های طولانی‌تر و همراه محصولات دیگر |
ترکیب دقیق این مواد در نسخه شما، کاملاً شخصی‌سازی می‌شود. متخصص پوست در کلینیک مهرافروز براساس معاینه، سابقه حساسیت و نوع پوست، کرم مناسب را انتخاب می‌کند.
روش‌های کلینیکی درمان لک روی گونه
وقتی لک عمقی‌تر، شدیدتر یا مقاوم به کرم‌ها باشد، یا بیمار به‌دنبال نتیجه سریع‌تر و پررنگ‌تر باشد، از روش‌های کلینیکی استفاده می‌شود. این روش‌ها باید حتماً در محیط استریل، توسط تیم مجرب و با دستگاه‌های معتبر انجام شوند تا هم نتیجه خوب حاصل شود و هم عوارض به حداقل برسد.
مقایسه روش‌های کلینیکی برای درمان لک روی گونه
| روش | توضیح مختصر | مناسب برای چه نوع لک‌هایی؟ | تعداد جلسات معمول | نکات و مراقبت‌ها |
|---|---|---|---|---|
| پیلینگ شیمیایی | استفاده از محلول‌های اسیدی کنترل‌شده برای لایه‌برداری | ملاسما، لک‌های آفتابی، لک بعد از جوش | ۳ تا ۶ جلسه با فاصله چند هفته | نیاز به رعایت دقیق ضدآفتاب و پرهیز از آفتاب مستقیم |
| میکرونیدلینگ | ایجاد سوراخ‌های بسیار ریز برای تحریک کلاژن‌سازی و نفوذ دارو | لک‌های سطحی تا متوسط، همراه ناصافی پوست | ۳ تا ۶ جلسه | اگر درست انجام نشود، می‌تواند لک التهابی ایجاد کند |
| لیزرهای لک | هدف قرار دادن رنگدانه‌ها با طول موج مشخص | لک‌های آفتابی، بعضی لک‌های مقاوم | بسته به نوع لیزر | تنظیم درست شدت و نوع لیزر بسیار مهم است |
| لیزرهای ملایم و لایت‌تراپی | تحریک تدریجی روشن شدن پوست | لک‌های خفیف تا متوسط | چند جلسه | معمولاً همراه با سایر درمان‌ها استفاده می‌شود |
در کلینیک مهرافروز، انتخاب نوع دستگاه و تنظیمات آن براساس رنگ پوست، نوع لک و سابقه حساسیت انجام می‌شود تا خطر تیره‌تر شدن پوست بعد از درمان به حداقل برسد.
صفر تا صد لیفت گونه در کنار درمان لک
حالا برسیم به بخش دوم درخواست شما: «صفر تا ۱۰۰ لیفت گونه».
لیفت گونه یعنی بالا کشیدن و جوان‌سازی قسمت میانی صورت، به‌طوری که افتادگی و شلی پوست کمتر شود، حجم از دست رفته گونه جبران شود و فرم صورت جوان‌تر به نظر برسد. این کار می‌تواند با روش‌های غیرجراحی (مثل فیلر، نخ لیفت، هایفو) یا روش‌های جراحی انجام شود.
در بیمارانی که هم لک دارند و هم افتادگی گونه، درمان ترکیبی لک + لیفت گونه، نتیجه بسیار چشم‌نوازتری ایجاد می‌کند. چون فقط رنگ پوست اصلاح نمی‌شود؛ بلکه فرم صورت هم جوان و سرحال می‌شود.
انواع لیفت گونه: از فیلر و نخ تا هایفو و جراحی
هر فرد بسته به سن، میزان افتادگی، حجم از دست رفته، ضخامت پوست و حتی سبک زندگی، به نوع خاصی از لیفت نیاز دارد. در کلینیک مهرافروز بعد از معاینه، پزشک مناسب‌ترین گزینه یا ترکیب چند روش را پیشنهاد می‌کند.
جدول مقایسه انواع روش‌های لیفت گونه
| روش لیفت | نوع | مناسب برای چه افرادی؟ | ماندگاری تقریبی | ویژگی مهم |
|---|---|---|---|---|
| تزریق فیلر (ژل گونه) | غیرجراحی | کاهش حجم گونه بدون افتادگی شدید | حدود ۹ تا ۱۸ ماه | تمرکز روی حجیم‌سازی و فرم‌دهی |
| نخ لیفت گونه | غیرجراحی | افتادگی خفیف تا متوسط، کسانی که جراحی نمی‌خواهند | حدود ۱۲ تا ۱۸ ماه | همزمان کمی لیفت و تحریک کلاژن‌سازی |
| هایفوتراپی | غیرجراحی | شلی خفیف پوست، سنین متوسط | اثر تدریجی تا حدود یک سال | بدون تزریق، با امواج اولتراسوند کار می‌کند |
| لیفت ترکیبی (فیلر + نخ + سایر روش‌ها) | غیرجراحی | افراد با کم‌حجمی و افتادگی همزمان | متغیر | نتیجه نرم‌تر و طبیعی‌تر |
| جراحی لیفت میانی صورت | جراحی | افتادگی واضح، سن بالاتر، خطوط عمیق | چند سال | نتیجه ماندگارتر، اما با دوران نقاهت طولانی‌تر |
انتخاب بین این روش‌ها باید حتماً با معاینه حضوری انجام شود. در مهرافروز تمرکز روی نتیجه طبیعی است؛ یعنی بعد از لیفت، چهره باید شاداب‌تر و استراحت‌کرده به نظر برسد، نه این که فرم صورت غیرطبیعی و «تزریقی» شود.
